Działalność muzyczna a prowadzenie działalności gospodarczej

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z wieloma obowiązkami. Coraz częściej artyści i menedżerowie decydują się na sformalizowanie swojej działalności zawodowej. Czy muzyk lub menedżer mają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej? 

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czy muzyk lub menedżer mają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej?

• Jakie są korzyści z prowadzenia działalności gospodarczej?

• Jakie są formy prowadzenia działalności gospodarczej i którą z nich wybrać?

• Jakie są zagrożenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w tzw. „szarej strefie”?

Czy muzyk i menedżer mają obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej?

Nie ma takiego obowiązku. Prowadzenie działalności artystycznej lub menedżerskiej jest możliwe w różnych formach. Opcja założenia działalności gospodarczej jest jednak bardzo często stosowanym wariantem, a nieraz także jedynym właściwym. Warto więc zainteresować się tym tematem. 

Wykonywanie działalności menedżerskiej i muzycznej bez  rejestracji działalności gospodarczej jest możliwe, jednakże prowadzić może do straty potencjalnych korzyści, a w pewnych przypadkach nawet do problemów podatkowych.  Warto wziąć pod uwagę opcję założenia działalności gospodarczej już na wczesnym etapie. choć dla wielu osób prowadzenie własnej firmy może wydawać się przerażające, to w praktyce niesie to bardzo wiele korzyści. Warto wiec, aby osoby prowadzące działalność muzyczną rozważyły rejestrację działalności gospodarczej.

Rejestracja działalności gospodarczej przez artystę korzyści

• Dotacje, subwencje, pomoc rządowa – prowadzenie działalności gospodarczej często pozwala skorzystać z atrakcyjnych form pomocy. Potwierdziło się to między innymi w dobie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, kiedy to wielu artystów i menedżerów pracujących na różnego rodzaju „luźnych” umowach lub w ogóle bez żadnych umów nie otrzymało żadnej pomocy od państwa. Warto przytoczyć tu chociażby subwencje z Polskiego Funduszu Rozwoju. Pierwszą okazję na otrzymanie tej subwencji przedsiębiorcy mieli latem 2020 roku, a drugą, skierowaną do najbardziej poszkodowanych branż (w tym artystycznej), na początku 2021 roku. Oczywiście każdy artysta mógł skorzystać także ze wsparcia w ramach Funduszu Wsparcia Kultury lub programu Kultura w Sieci. W pierwszym przypadku pomoc była jednak nieporównywalnie mniejsza niż w przypadku wspomnianych subwencji, a w drugim przypadku na uzyskanie wsparcia wpływ miało wiele  czynników nie do końca zależnych od artystów – między innymi pozytywna ocena programu przez komisję. 

W tym miejscu warto jeszcze wspomnieć o możliwości otrzymania bezzwrotnej dotacji z urzędu pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej kwoty te różnią się w zależności od wielu okoliczności, w ostatnim czasie kwoty możliwe do uzyskania w związku z rejestracją działalności gospodarczej wynosiły ok. 25 tysięcy złotych.

• Ubezpieczenia społeczne – prowadzenie działalności gospodarczej pozwala na odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne. W zależności od wybranej formy prowadzenia firmy (o czym w dalszej części) składki te mogą mieć różną wysokość. Ubezpieczenia społeczne są kojarzone raczej jako przykry obowiązek, ale należy też pamiętać, że korzyścią z odprowadzania składek jest m.in. możliwość posiadania ubezpieczenia zdrowotnego dla siebie oraz swojej rodziny.W pierwszych miesiącach prowadzenia firmy można skorzystać ponadto z ulgi w postaci zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. 
• Uniknięcie problemów podatkowych – jeśli muzyk bądź menedżer zdecyduje się na prowadzenie swojej działalności bez jej sformalizowania i bez odpowiednich umów –może narazić się na zarzut działania w tak zwanej „szarej strefie” (w zależności m. in. od skali tej działalności). Takie działanie naraża często na poważne problemy, obowiązek zapłaty kar i utratę korzyści z prowadzenia firmy w sformalizowanym kształcie. 
• Bezpieczeństwo – rejestracja działalności muzycznej Odpowiednia forma prowadzenia działalności gospodarczej pozwala na właściwe uregulowanie kwestii wewnątrz zespołowych oraz relacji menedżera z artystą. 
• Zakup sprzętu dla artystów a koszty działalności gospodarczej – działalność gospodarcza daje ponadto możliwość oszczędności przy zakupie na przykład sprzętu muzycznego, estradowego czy samochodu poprzez skorzystanie z możliwości rozliczenia podatku VAT oraz podatku dochodowego. Przy inwestowaniu większej kwoty możemy zaoszczędzić kilkanaście procent ceny. Podobnie obniżyć możemy na przykład wszelkie koszty związane z pojazdami wykorzystywanymi w firmie, a nawet utrzymaniem biura, sali prób, itd. 
• Prowadzenie działalności gospodarczej będzie też korzystne dla wielu artystów, a także menedżerów działających w modelu self-publishingowym. Sprzedaż płyt i innych produktów artysty będzie w wielu przypadkach wymagała posiadania firmy. Wprowadzanie na rynek produktów na czarno może spowodować kontrolę skarbową i wymierzenie należnego podatku i kar. 

Jakie są formy prowadzenia działalności gospodarczej?

Artysta, który nie chce prowadzić działalności gospodarczej najczęściej wykonuje swoją pracę w formie osobistej działalności na podstawie umów o dzieło lub umów zlecenia. W ten sposób nie można jednak uzyskać wymienionych wcześniej korzyści. 

Działalność muzyczna forma rejestracji:

• jednoosobowa działalność gospodarcza, 
• spółka cywilna, 
• spółka jawna, 
• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zasadniczymi kwestiami, które różnią powyższe formy działalności gospodarczej są: sposób opodatkowania, sposób rejestracji oraz stopień skomplikowania formalności. Może jednak okazać się, że prowadzenie działalności muzycznej w ramach spółki jawnej nie będzie skomplikowane bardziej niż w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Aktualnie obowiązujące przepisy przewiduję wiele uproszczeń, które warto rozważyć przed rejestracją działalności.

Wybór właściwej formy działalności gospodarczej

Wybór jednej ze wskazanych form przez muzyka lub menedżera będzie zależał od wielu czynników i powinien podlegać w każdym przypadku indywidualnej ocenie. Wybór będzie warunkowała przede wszystkim:

• wysokość i rodzaje przychodów,
• wysokość i rodzaje kosztów,
• majątek (w tym wartość posiadanego sprzętu, wartość planowanych zakupów sprzętu);
• relacje z innymi osobami zaangażowanymi w dany projekt.

Ponadto wybór będzie zależał od tego, czy działalność muzyczna to jedyna prowadzona działalność. 

Działalność nierejestrowa 

Dla osób działających na małą skalę alternatywą dla wspomnianych form działalności gospodarczej może być tzw. działalność nierejestrowa. Sprawdzi się ona jednak wyłącznie w przypadku osób hobbystycznie działających w branży muzycznej, które co prawda nie osiągają wysokich dochodów, ale chcą na przykład w sposób legalny wprowadzać egzemplarze swoich płyt na rynek. 

Taka forma jest formą bardzo uproszczoną. Wymaga tylko prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży. Podlega za to ograniczeniom w zakresie uzyskiwanego przychodu nie może on przekraczać 50% minimalnego wynagrodzenia. Może być za to dla wielu osób dobrym początkiem – możliwe jest proste przejście z działalności nierejestrowej na działalność rejestrową w momencie osiągnięcia wyższych przychodów. Forma ta nie wymaga ponadto odpłacania obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne oraz korzysta z podmiotowego zwolnienia z podatku VAT. 

 

Bartłomiej Skrzypiński