“WŁADCA PIERŚCIENI: PIERŚCIENIE WŁADZY” – EKRANIZACJA KSIĄŻKI A PRAWO

Dlaczego “Amazon” nie otrzymał praw do wszystkich powieści J. R. R. Tolkiena? Od kogo twórcy serialu dostali zgodę, skoro autor książek nie żyje? Przeczytaj artykuł o tym, a także o sporze z 2012 roku.

 

“Władca Pierścieni: Pierścienie Władzy”

Serial, na który czekało bardzo dużo osób, ujrzał światło dzienne. Produkcją zajął się “Amazon Studios”, czyli amerykański dystrybutor należący do “Amazon.com”. “Pierścienie Władzy” to ekranizacja słynnych powieści Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Akcja rozgrywa się tysiące lat wcześniej, ponieważ jest to prequel (czyli dzieło ukazujące wydarzenia odbywające się wcześniej niż w oryginale).

The Lord of the Rings: The Rings of Power – Title Announcement | Prime Video

 

Autor powieści nie żyje – od kogo Amazon wykupił prawa do adaptacji książek?

W Polsce autorskie prawa majątkowe wygasają po 70 latach od śmierci. W Wielkiej Brytanii, czyli w przypadku J. R. R. Tolkiena sytuacja wygląda podobnie. Czas trwania praw autorskich – przykładowo do utworów literackich czy muzycznych liczy się od daty powstania dzieła do 70 lat po śmierci autora. Więcej informacji o prawach autorskich po śmierci autora znajdziesz w artykule: https://musicodex.pl/prawa-autorskie-po-smierci-autora/ .

Kto zatem zajmuje się sprzedażą praw? W tym przypadku “Amazon” musiał kontaktować się z “Tolkien Estate”. Jest to fundacja założona w celu ochrony praw autorskich J. R. R. Tolkiena. Spadkobiercami spuścizny pisarza byli członkowie jego rodziny.

 

Spór “Tolkien Estate” ze studiem filmowym

Od 2001 roku studio filmowe „Warner Bros.” było dystrybutorem m.in. słynnej ekranizacji “Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia”. Po 11 latach “Tolkien Estate” pozwał studio o nadużycia dotyczące tych właśnie ekranizacji. Studio wykorzystało bezprawnie wizerunki bohaterów przy produkcji gry komputerowej. Strony załatwiły sprawę ugodą – studio “Warner Bros.” musiało zapłacić fundacji 80 mln dolarów odszkodowania.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o naruszeniu praw autorskich, przeczytaj nasz artykuł: https://musicodex.pl/naruszenie-praw-autorskich-czym-grozi-jak-go-uniknac/

 

Dlaczego “Amazon” nie ma praw do adaptacji wszystkich dzieł J.R.R. Tolkiena?

Po rozstrzygnięciu sporu prawnego między “Warner Bros.” a majątkiem J. R. R. Tolkiena, oferentom zaproponowano prawa do adaptacji telewizyjnej. Zwycięzcą okazał się “Amazon”. Już teraz mówi się o “najdroższym serialu w historii”. Samo wykupienie praw do ekranizacji, bez kosztów produkcji wyniosło 250 mln dolarów. Jednak cena ta nie obejmowała praw do adaptacji wszystkich książek J.R.R.Tolkiena.

Koszt produkcji pierwszego sezonu serialu “Amazona” wyniósł około 465 mln dolarów, co wraz z wykupieniem praw autorskich, daje kwotę sięgająca ponad 700 mln dolarów. Wykupienie wszystkich dzieł J.R.R. Tolkiena przekroczyłoby budżet.

“Mamy prawa wyłącznie do “Drużyny Pierścienia”, “Dwóch Wież”, “Powrotu Króla”, treści dodatkowych i “Hobbita”. Nie posiadamy ich do m.in. “Silmarillionu”. – mówią producenci serialu w udzielonym wywiadzie dla “Vanity Fair”.

Źródło: https://www.vanityfair.com/hollywood/2022/02/10-burning-questions-about-amazons-the-rings-of-power

 

W jaki sposób “Amazon” może korzystać z powieści?

Wykorzystanie fragmentów z powieści, do których “Amazon” nie posiada praw, wymaga uzyskania zgody “Tolkien Estate”. Adaptacja, czyli przełożenie dzieła na inny gatunek twórczości, to przykład opracowania. Jeżeli autorskie prawa majątkowe do dzieła nie wygasły, korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego. W tym przypadku prawa do powieści J. R. R. Tolkiena wciąż istnieją, co skutkuje wymogiem uzyskania zgody przez fundację “Tolkien Estate”. Więcej o opracowaniu możesz przeczytać w artykule: https://musicodex.pl/opracowanie-utworu-muzycznego/