Opis
Kto powinien podpisać umowę z wydawcą? Czy wymagane są podpisy wszystkich członków zespołu czy tylko jego lidera?
Możliwe są różne konfiguracje, tzn. podpisanie umowy przez wszystkich albo tylko niektórych członków zespołu. Wybór jednego z rozwiązań nie może być jednak dowolny. Trzeba go zsynchronizować z sytuacją danego zespołu, mając na uwadze między innymi przyjęte w zespole zasady rozliczeń. Weryfikacja umowy obejmuje także ustalenie, jaka konfiguracja jest właściwa w przypadku danego zespołu.
Konieczne jest zapewnienie, iż osoba podpisująca umowę dysponuje niezbędnymi uprawnieniami do zawarcia umowy, w szczególności prawami do materiału muzycznego, który ma zostać wydany. Należy zadbać o to, by deklaracja ta była zgodna z prawdą – czyli na przykład, by lider zespołu nie podpisywał umowy samodzielnie, jeżeli brak w zespole wewnętrznych regulacji (np. umowy między członkami zespołu muzycznego), które dawałyby mu podstawę do takich działań.
Czy możemy podpisać umowę z wydawcą, jeżeli skład zespołu zmieniał się w ostatnim czasie?
W takiej sytuacji trzeba ustalić, czy byłym członkom zespołu mogą przysługiwać prawa do nazwy zespołu lub prawa do materiału muzycznego, który ma zostać wydany. Jeżeli tak, to nie należy podpisywać umowy wydawniczej bez wcześniejszego uregulowania sytuacji z byłymi członkami zespołu.
Ustaliliśmy z wydawcą stawkę wynagrodzenia. Czy są jeszcze jakieś inne istotne dla nas zagadnienia, które może regulować umowa wydawnicza?
Zdecydowanie tak. Umowy wydawniczej nie należy traktować wyłącznie jako dokumentu potwierdzającego stawki wynagrodzenia dla artystów. Ważnym elementem ustaleń z wydawcą mogą być w szczególności działania promocyjne. W interesie artystów jest sporządzenie takiej umowy, która będzie precyzyjnie określać działania promocyjne, do których podjęcia zobowiązuje się wydawca lub określać gwarantowany budżet promocyjny. Bez wprowadzenia odpowiednich zapisów oczekiwane wsparcie promocyjne może okazać się nie do wyegzekwowania.
Przychodzimy do wydawcy z nagranym materiałem. Jakie są najpoważniejsze ryzyka związane z zawarciem umowy wydawniczej?
Im więcej zespół zrobił samodzielnie przed skontaktowaniem się z wydawcą, tym więcej może stracić zawierając niekorzystną umowę. W sytuacji, gdy zespół ma już gotowego mastera, trzeba pilnować, by umowa nie prowadziła do przeniesienia na wydawcę praw do nagrania, jeżeli wydawca nie zadeklaruje w zamian odpowiednich korzyści dla zespołu.
Czy potrzebuję pomocy prawnej jeżeli projekt nie jest nastawiony na zysk?
Nawet jeśli nie nastawiamy się na zysk, rezygnacja z analizy prawnej zaproponowanego tekstu umowy jest dla artystów niebezpieczna. Po pierwsze, umowa może wprowadzać taki mechanizm, że jeśli koszty produkcji albumu się nie zwrócą, artyści będą musieli zwrócić wydawcy różnicę między kosztami a przychodami. Układ taki oznacza przerzucenie ryzyka finansowego na artystów, czego artyści często nie są świadomi.
Niezależnie od ryzyka finansowego, niekorzystna umowa wydawnicza może powodować utrudnienia w przyszłej działalności artystów. Umowy wydawnicze często zawierają postanowienia wiążące artystów z danym wydawcą na dłuższy czas i na wydanie więcej niż jednej płyty (może to polegać np. na przyznaniu wydawcy wyłączności na pewien czas, prawa pierwszeństwa do wydania kolejnych albumów). Podpisanie umowy bez jej weryfikacji przez prawnika może więc skutkować ograniczeniem swobody dalszych działań artystycznych.
Czy artyści mogą mieć wpływ na działania promocyjne podejmowane przez wydawcę?
Tak. Nawet jeśli działania promocyjne są w całości finansowane przez wydawcę, nie można zapominać, że mają one wpływ na szczególnie cenne dobra artystów, takie jak wizerunek czy reputacja. Należy wobec tego dbać o zagwarantowanie w umowie, by forma promocji nie była całkowicie dowolna, a przede wszystkim by wydawca nie mógł bez akceptacji artystów stosować form promocji ryzykownych dla ich reputacji czy powodujących skojarzenie ich z określonymi poglądami.
