Opis
Z KIM POWINIENEM PODPISYWAĆ UMOWY W RAMACH MOJEJ DZIAŁALNOŚCI?
Odpowiedź na to pytanie będzie zawsze zależała od tego z jakimi materiałami mamy do czynienia. Ze względu na postęp techniki i coraz to nowe pomysły artystów, nie sposób wymienić wszystkie osoby, które mogą mieć wkład w materiał. Przede wszystkim należy jednak pamiętać o:
- muzykach sesyjnych – instrumentalistach, wokalistach i wszystkich innych osobach wykonujących partie muzyczne,
- producencie muzycznym – jeśli takiego zatrudniliśmy,
- autorach wykorzystanych fragmentów innych utworów – jeśli wykorzystaliśmy na przykład sample,
- współautorach – czyli osobach, które wniosły wkład kompozytorski,
- wykonawcach miksu i masteringu,
- autorach okładki,
- wszystkich, którzy mieli wkład w teledysk (aktorach, scenarzystach, reżyserach).
JAKI JEST CEL PODPISYWANIA UMÓW Z MUZYKAMI
Na prawa do nagrania muzycznego składają się 3 warstwy:
- autorska – związana z osobami, które stworzyły muzykę i tekst,
- wykonawcza – związana z poszczególnymi wykonawcami – wokalistą, gitarzystami, basistą, perkusistą itd.,
- producencka – związana z producentami fonogramu.
Nagranie jest chronione równolegle prawami autorskimi, prawami do artystycznych wykonań (prawami wykonawczymi) i prawami do fonogramu (prawami producenckimi). Posiadanie pełnych praw do materiału jest warunkiem między innymi zawarcia umowy wydawniczej lub dystrybucyjnej, wykorzystania utworu w reklamie, itp.
Występ instrumentalistów lub wokalistów uwieczniony na nagraniu nazywa się „artystycznym wykonaniem” i jest on przedmiotem praw pokrewnych chronionych prawem autorskim. Samo to, że wykonawcy nagrają piosenkę w twoim studiu, nie powoduje przeniesienia praw.
Celem zawierania umów z osobami biorącymi udział w nagraniach jest zatem tzw. „wyczyszczenie prawa do materiału”. Pojęcie to oznacza uzyskanie pełnej swobody w rozporządzaniu materiałem. Brak umów może znacząco opóźnić rozpoczęcie współpracy z kontrahentami, dlatego warto zadbać o nie od samego początku. Podejmowanie współpracy z wydawcami, dystrybutorami, itd. bez stosownych umów może natomiast rodzić bardzo duże kary finansowe i straty.
Posiadanie praw do nagrań pozwoli ci pobierać wynagrodzenia za opracowania utworu oraz będzie przydatne, gdy będziesz zlecać wykonanie teledysków, ponieważ autor teledysku będzie zapewne będzie wymagał żebyś oświadczył, że posiadasz odpowiednie prawa potrzebne do stworzenia teledysku. Autor teledysku musi uzyskać zgodę wszystkich podmiotów posiadających prawa do nagrań, by móc zgrać muzykę z teledyskiem – „prawo do synchronizacji”.
Przeczytaj więcej w artykułach: Opracowanie utworu muzycznego (musicodex.pl) i Jak wyczyścić prawa do materiału
CZY NAPRAWDĘ POTRZEBUJĘ PODPISYWAĆ PISEMNĄ UMOWĘ Z MUZYKAMI SESYJNYMI I PRODUCENTAMI?
Umowa o przeniesienie praw pokrewnych
Jeśli chcesz, żeby prawa do artystycznych wykonań przypadały ci bezterminowo, konieczne będzie zawarcie umowy o przeniesienie praw. Wymogiem ustawowym, który będziesz musiał spełnić, będzie zachowanie formy pisemnej, bowiem umowa zawarta w innej formie będzie nieważna.
Umowa licencyjna
Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z nagrania na okres pięciu lat, chyba że strony postanowią inaczej w samej umowie (oznacza to, że umowa licencyjna może trwać zarówno krócej, jak i dłużej niż ustawowy pięcioletni termin). Po upływie terminu, prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa. Umowa licencyjna może przybierać dwie postacie: umowy licencyjnej niewyłącznej oraz umowy licencyjnej wyłącznej.
Umowa licencyjna niewyłączna polega na tym, że muzyk sesyjny, który udziela ci zgody na korzystanie z jego artystycznych wykonań, może udzielać tego typu zgody także innym osobom, doprowadzając do sytuacji, w której wiele podmiotów będzie miało możliwość korzystania z tych samych artystycznych wykonań, czerpiąc z nich zyski. Licencyjną niewyłączną możesz zawrzeć w formie pisemnej, ustnej, mailowej lub w sposób dorozumiany, jednak jeśli chcesz zapewnić sobie pełną swobodę w korzystaniu z nagrań, bardziej bezpieczną opcją będzie zawarcie umowy licencji wyłącznej, do której wymagana jest forma pisemna. W takim przypadku będziesz miał pewność, że jesteś jedynym podmiotem, który może korzystać z praw pokrewnych do nagrań.
Warto pamiętać, że do zalet umowy pisemnej należy zwłaszcza to, że porządkuje ona współpracę przez jasne określenie ról przypadających jej stronom. Pozwala zapobiec sytuacji, w której np. muzyk sesyjny domagać się będzie uznania, że przysługują mu prawa autorskie do utworu, jeśli w rzeczywistości występował tylko jako artysta wykonawca i nie miał wpływu na proces twórczy. Zawarcie klauzul określających przysługujące stronom prawa może pozwolić na uniknięcie przyszłych konfliktów, a nawet jeśli takowe powstaną, dobrze sporządzona umowa w formie pisemnej daje możliwość powołania się na ustalone wcześniej zapisy, ułatwiając dowodzenie swoich racji.
Więcej możesz przeczytać w artykule: Umowa z muzykiem sesyjnym oraz w artykule: Jak wyczyścić prawa do materiału
JAKIE POSTANOWIENIA NALEŻY ZAWRZEĆ W UMOWIE Z MUZYKIEM SESYJNYM?
W umowie z muzykiem sesyjnym może znajdować się wiele postanowień. Będą one dotyczyły przede wszystkim:
- Przeniesienia praw do materiału (w modelu przenoszącym prawa),
- Udzielenia licencji do materiału (w modelu licencyjnym),
- Wykorzystania wizerunku muzyka w promocji,
- Sposobu oznaczenia muzyka na egzemplarzach (np. na okładce albumu),
- Wynagrodzenia,
- Prawa do akceptacji miksu i masteringu.
CZY WARTO SKORZYSTAĆ Z USŁUG PRAWNIKA PRZY SPORZĄDZANIU UMOWY Z MUZYKAMI?
W umowach przenoszących prawa autorskie oraz w umowach licencyjnych konieczne jest wyraźne wskazanie pól eksploatacji, do których się odnoszą. Pola eksploatacji oznaczają sposoby korzystania z utworu – a ich zbyt ogólne lub nieprecyzyjne określenie nie będzie skutkowało przeniesieniem praw lub udzieleniem zgody. Pomoc prawnika z pewnością pozwoli poprawnie sformułować takie zapisy i zagwarantuje ważność poszczególnych zapisów umowy.
CZY WAŻNE JEST BY PRAWNIK, DO KTÓREGO SIĘ ZWRÓCĘ, BYŁ EKSPERTEM OD PRAWA AUTORSKIEGO?
Ekspertyza w danej dziedzinie zawsze daje większą gwarancję odpowiedniego zajęcia się sprawą. Prawo autorskie, a w tym prawo muzyki są bardzo konkretnymi dziedzinami prawa, więc posiadane przez nas wieloletnie doświadczenie pozwala nam na wykonanie usług na najwyższym poziomie. Znamy realia świata muzycznego, sporządziliśmy niejedną umowę i możemy pochwalić się ogromną wiedzą. W swojej praktyce spotkaliśmy się z sytuacjami, w których staraliśmy się „ratować” naszych klientów z sytuacji spowodowanych nieumiejętnie sporządzanymi umowami, jednak jak zawsze – lepiej jest zapobiegać, niż naprawiać.
