Nowa umowa licencyjna kończy spór pomiędzy Universalem a TikTokiem

Ponad 3 miesięczny spór między Universal Music Group a Tiktokiem, który doprowadził do wyciszenia około 4 milionów piosenek w aplikacji zakończył się, dzięki zawarciu nowej umowy licencyjnej. Hity artystów takich jak Taylor Swift, Adele, The Beatles wróciły na Tiktoka.

Na czym polegał konflikt pomiędzy Universal Music Group a Tiktokiem?

Universal Music Group (UMG), jedna z największych firm muzycznych na świecie, oświadczyła w liście otwartym skierowanym do artystów, że nie udało jej się osiągnąć nowych warunków umowy z TikTokiem, najbardziej wpływową platformą do promowania muzyki w ciągu ostatnich pięciu lat, w kwestiach obejmujących wynagrodzenie dla artystów i sztuczną inteligencję.

Umowa licencyjna wygasła między stronami 31 stycznia 2024r. W oficjalnym liście UMG oświadczyło, że ,,Jeśli chodzi o wynagradzanie Artystów, TikTok zaproponował stawki o wiele niższe niż inne główne media społecznościowe. Mimo olbrzymiej i wciąż rosnącej liczby użytkowników, przychodów z reklam i coraz większego udziału muzyki w publikowanych treściach, TikTok odpowiada za zaledwie około 1% naszych dochodów.’’. Dodatkowo firma powiedziała, iż podczas negocjacji była zastraszana przez stronę przeciwną i zmuszana do podpisania umowy o wartości niższej niż poprzednia oraz, że strategią Tiktoka jest wykorzystanie mocy platformy, aby ,,skrzywdzić bezbronnych Artystów i zmusić nas do podpisania niekorzystnej umowy, której warunki niegodnie traktują muzykę, Artystów i ich fanów.’’. Całe oświadczenie Universal Music Group możesz przeczytać tutaj „An Open Letter to the Artist and Songwriter Community „Why We Must Call Time Out on TikTok„.

W odpowiedzi na zarzuty Tiktok wydał tego samego dnia list otwarty, w którym zarzucił Universal Music Group fałszywą narrację, chciwość oraz samolubne działanie wobec artystów, autorów piosenek i fanów. Wystosował również komunikat, iż platforma była w stanie zawrzeć umowę z każdą inną wytwórnią i wydawcą. Oświadczenie Tiktoka możesz przeczytać tutaj „TikTok statement in response to Universal Music Group„.

Cisza na Tiktoku – około 120 milionów filmów wyciszonych

W rezultacie wygaśnięcia licencji pomiędzy UMG a Tiktokiem na katalog 4 milionów utworów należących do Universal Music Publishing Group 30% popularnych utworów zostało usuniętych z platformy.
Music Business Worldwide (MBW) uzyskało dowody na to, że od 1 lutego, w związku z wygaśnięciem umowy licencyjnej, Universal Music Group skierowało do TikToka ponad 37 000 oddzielnych wniosków o usunięcie różnych dźwięków z platformy. Te ponad 37 000 żądań spowodowało wyciszenie około 120 milionów filmów na popularnej aplikacji.
Większość z tych usunięć dotyczyła zmodyfikowanych wersji muzyki kontrolowanej przez UMG, przesłanych przez użytkowników – tj. przyspieszonych, spowolnionych, podwyższonych lub obniżonych wersji oryginalnych nagrań.

Czy publikowanie utworów w zwolnionym, przyspieszonym tempie jest legalne?

Tiktok ma obecnie 1 miliard aktywnych użytkowników miesięcznie na całym świecie i jest to aplikacja, która została pobrana ponad 3 miliardy razy od czasu jej uruchomienia w 2016 roku. Konflikt pomiędzy platformą a UMG przyczynił się do niemożności publikacji treści z muzyką artystów podpisanych przez wymienioną firmę. Użytkownicy znajdują jednak sposoby, aby wykorzystywać utwory różnych autorów poprzez przyspieszenie albo zwolnienie muzyki, czy też podwyższenie bądź obniżenie dźwięków. Takie działania mają na celu obejść oprogramowania do rozpoznawania utworów, które zawierają filtry wykrywania praw autorskich. Użytkownicy, którzy postępują w ten sposób nie mają jednak prawnego pozwolenia na wykorzystywanie zmodyfikowanych utworów w swoich treściach. Zachowując się w ten sposób konieczne jest uzyskanie licencji na korzystanie z utworu, nawet jeśli zamierza się go edytować samodzielnie.

Więcej na temat zawartości licencji i jej wykupienia możesz przeczytać w artykułach Co powinna zawierać licencja?, Jak wykupić prawa autorskie do piosenki?

Jaki wpływ miał ten spór na muzyczny świat?

Spór pomiędzy Tiktokiem a UMG zdecydowanie namieszał w świecie muzycznym, ukazując, jak ważna jest współpraca tych podmiotów dla artystów, którzy chcą osiągnąć sukces. Podczas tego konfliktu pojawiły się różne pytania. Czy muzyka ma tak ogromny wpływ na użytkowników aplikacji, że mogła drastycznie zmniejszyć ich ilość? A może działania te bardziej zaszkodziły artystom, ponieważ TikTok jest głównym narzędziem do odkrywania muzyki?

Z perspektywy Tiktoka pojawiła się obawa, czy jeśli konsumenci nie będą mogli znaleźć muzyki, której szukają na platformie, przestaną korzystać z aplikacji i znajdą inną alternatywę? W tej sytuacji należy podkreślić, że Tiktok nie jest aplikacją, której głównym celem jest słuchanie muzyki. Oczywiście, utwory muzyczne odgrywają tutaj kluczową rolę, natomiast platforma służy do wstawiania różnych treści, a nie tylko promowania i odtwarzania muzyki. Dlatego jeśli brak utworów miałby przyczynić się do spadku użytkowników, to na pewno nie byłby on znaczący, ze względu na różnorodność zamieszczanych treści.

Z perspektywy UMG, ich katalog muzyczny zasila ogromną część teledysków TikToka, jednak wynagrodzenie było znacznie niższe niż w przypadku innych platform, na których odbywa się bardziej bierne słuchanie. Można argumentować, że kluczowym znaczeniem dla UMG, jako lidera branży była potrzeba uczciwego płacenia artystom i autorom piosenek.

Universal w swoim liście otwartym, o którym mowa wcześniej, twierdził, iż działania te miały pomóc ich artystom i autorom piosenek osiągnąć ich największy potencjał twórczy i komercyjny. Artyści w różny sposób wypowiadali się na temat tego sporu. Przykładem jest Conan Gray, który żartobliwie odpowiedział, że jego kariera na pewno się skończyła, gdy zapytano go, co myśli o usunięciu jego muzyki z TikToka. Wypowiedź ta, mimo iż została sformułowana w sposób humorystyczny przedstawia strach, jaki odczuwali niezliczeni artyści, którzy stracili najpotężniejsze narzędzie marketingowe dla swojej muzyki.

Przykłady stanowisk artystów w sprawie Universal przeciwko Tiktok:

• Bonnie Mckee, artystka, która jest autorką hitów Katy Perry i Britney Spears powiedziała Variety ,,TikTok to sposób, w jaki dowiadujesz się o nowej piosence – a teraz wyciszasz cały czyjś katalog? Wytwórnie twierdzą, że TikTok jest tak ważny i naciskają na swoich artystów, aby [byli aktywni na platformie], a teraz nie mogą?’’.
• Hoodie Allen, niezależny artysta hip-hopowy, który dystrybuuje swoją muzykę za pośrednictwem Tunecore, która nie jest powiązana z UMG, zajął stanowisko ,,Wszystko, co tutaj zbudowałem, zostało wyeliminowane i nikt nie może udzielić mi odpowiedzi. Jestem przerażony’’. Domyślił się, że to dlatego, że napisał jedną piosenkę z autorem, który później podpisał kontrakt z UMPG. ,,Teraz ta firma może z mocą wsteczną usunąć wszystkie moje piosenki, ponieważ są w bitwie z TikTokiem?’’.
• BLÜ EYES, niezależna artystka, która używa DistroKid do dystrybucji, która nie jest powiązana z UMG, opublikowała na swoim profilu, że większość jej piosenek została usunięta, ponieważ jeden z jej współautorów jest podpisany z firmą wydawniczą powiązaną z UMPG. Powiedziała ,,Jedną rzeczą jest robienie tego w imię „ochrony swoich artystów” i stania w obronie ich praw. Co innego robić to z dumy. I absolutnie tak to teraz wygląda’’.

Koniec sporu – nowa umowa licencyjna

Po kilku miesiącach, Tiktok i UMG doszli do porozumienia. 1 maja ogłosili zawarcie nowej, kompleksowej umowy licencyjnej, która przyniesie znaczne korzyści dla artystów, autorów piosenek i wytwórni współpracujących z UMG, jednocześnie umożliwiając ogromnej społeczności TikToka dalsze korzystanie z ich muzyki. Sir Lucian Grainge, prezes i dyrektor generalny Universal Music Group, powiedział ,,Ten nowy rozdział w naszych relacjach z TikTokiem koncentruje się na wartości muzyki, prymacie ludzkiego artyzmu i dobrobycie społeczności twórców”. Natomiast Shou Chew, dyrektor generalny TikToka, skomentował ,,Muzyka jest integralną częścią ekosystemu TikToka i cieszymy się, że znaleźliśmy wspólną ścieżkę rozwoju z Universal Music Group’’.
W ramach umowy obie strony będą współpracować nad nowymi możliwościami monetyzacji, promowaniem artystów oraz odpowiedzialnym rozwojem narzędzi AI, aby chronić twórczość i dochody artystów. Ole Obermann, globalny szef rozwoju biznesu muzycznego TikToka, powiedział, że współpraca ta będzie skupiać się też na upewnieniu, że ,,narzędzia AI są rozwijane w sposób odpowiedzialny i umożliwiający rozpoczęcie nowej ery kreatywności muzycznej i zaangażowania fanów przy jednoczesnej ochronie ludzkiej kreatywności’’. Michael Nash, dyrektor generalny ds. cyfrowych i wiceprezes wykonawczy w Universal Music Group, skometował ,,Cieszymy się, że możemy odnowić naszą współpracę z TikTokiem, bazując na dużych postępach w zakresie możliwości handlowych i marketingowych, a także ochrony naszego katalogu na ich platformie’’. Całe oświadczenie możesz przeczytać tutaj „Universal Music Group i TikTok ogłaszają nową umowę licencyjną”.

Anna Chojnowska