UMOWA O TELEDYSK- CO WARTO WIEDZIEĆ I O CZYM PAMIĘTAĆ?

Chcesz zawrzeć umowę o teledysk, ale nie wiesz, co należy w niej umieścić? Zastanawiasz się, czy forma ustna będzie wystarczająca? Kto tak właściwie ma prawa do teledysku? O tym przeczytasz w artykule.

 

CZY KONIECZNA JEST PISEMNA FORMA UMOWY O TELEDYSK?

Przy tworzeniu teledysku często korzysta się z pomocy przyjaciół czy znajomych, z którymi stosowne warunki współpracy załatwia się ustnie lub mailowo. Czy takie działania są skuteczne prawnie?

Umowa zawarta w formie ustnej czy w sposób dorozumiany nie gwarantuje całkowitego wyczyszczenia praw do teledysku. Jeśli chcemy przenieść prawa na siebie, wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Zapewni to pewność przy uzgadnianiu warunków współpracy i ograniczy możliwość pojawienia się różnych problemów.

 

KTO POWINIEN ZAJĄĆ SIĘ WYCZYSZCZENIEM PRAW DO TELEDYSKU?

Na początku należy podjąć decyzję, czy chcesz to wykonać sama/sam, czy zaangażować producenta.

1. Jeśli zajmujesz się tym osobiście: musisz pamiętać o 3 warstwach, które składają się na prawa do teledysku. Chodzi o warstwę autorską, wykonawczą i producencką.

PRAWA AUTORSKIE

Autorami są osoby faktycznie tworzące teledysk. Przykładowo trzeba uwzględnić reżysera, operatora obrazu, twórcę adaptacji utworu literackiego, twórcę stworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych lub słowno-muzycznych oraz twórcę scenariusza. Są to twórcy oraz współtwórcy, którym przysługuje stosowne wynagrodzenie za wykonaną pracę i wykorzystywanie dzieła przez różne środki eksploatacji. Samo zawarcie umowy zlecającej wykonanie teledysku nie będzie wystarczające. Nie przeniesie ona praw autorskich do teledysku. Gdy chcesz przenieść bezterminowo prawa autorskie, wymagana jest forma pisemna umowy przenoszącej prawa.

Przykładem naruszenia autorskich praw może być sprawa polskiej piosenkarki Natalii Szroeder. O całej sytuacji możesz przeczytać w artykule: https://musicodex.pl/nowy-klip-natalii-schroeder-plagiatem/ .

PRAWA WYKONAWCZE

Jeśli chodzi o warstwę wykonawczą, obejmuje ona przede wszystkim aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania teledysku. Artystom wykonawcom przysługują te same uprawnienia do wynagrodzenia co współtwórcom. Ich ochrona dóbr osobistych polega między innymi na wskazywaniu ich jako wykonawców, czy na decydowaniu o zachowaniu anonimowości. W sytuacji, gdy nie zostanie zawarta umowa przenosząca prawa do artystycznych wykonań, będą one przysługiwać każdemu z członków teledysku.  W tym przypadku również wymagane jest zawarcie umowy w formie pisemnej.

PRAWA PRODUCENCKIE

Ostatnia warstwa- producencka, czyli osoba lub grupa osób organizujących i finansujących teledysk. Jeśli jest to zespół muzyczny, prawa producenckie należą do członków zespołu. Producent posiada obszerny katalog uprawnień do teledysku. Jednak bez przeniesienia na siebie praw autorskich i wykonawczych do teledysku, nie będzie mógł go swobodnie wykorzystywać.

 

2. Jeżeli zdecydujesz się zatrudnić producenta

UMOWA Z PRODUCENTEM

To on powinien zająć się przygotowaniem umów z wszystkimi zaangażowanymi osobami. Konieczne jest przeniesienie wszystkich praw na niego, a następnie na Ciebie. Przykładowo, producent, który nie podpisze umów z aktorami, naraża się na roszczenia, w związku z posiadaniem przez nich praw wykonawczych.

Jeśli chcesz się zapoznać z naszą ofertą umowy z producentem, kliknij tutaj: https://musicodex.pl/produkt/umowa-z-producentem-muzycznym/

 

WYKORZYSTANIE INNEGO MATERIAŁU W TELEDYSKU 

Jeśli chcesz wykorzystać do teledysku materiał, który już istnieje i jest cudzy, konieczne jest zdobycie zgody osób uprawnionych. Przykładem jest utwór „Miasto” (Ania Iwanek & Riya Sokół ft. Piotr Cugowski), którego klip jest wykonany ze scen z filmu „Miasto 44”.

Zawiera się wtedy umowę licencyjną. Nie zapewni jednak ona nabycia praw do teledysku, więc nie pozwoli na nieograniczone czasowo prawo do korzystania z niego. Zostaje ona zawarta na czas określony przez strony, a w przypadku braku takiego ustalenia na 5 lat. Jeśli ma mieć charakter wyłączny, co znaczy, że producent chce być jedyną osobą, która będzie miała prawa do korzystania z teledysku, należy zawrzeć umowę licencyjną wyłączną w formie pisemnej. Umowa licencyjna niewyłączna pozwala na korzystanie z teledysku przez określony czas, jednak autor teledysku będzie mógł udzielać licencji także innym osobom. 

A o odwrotnej sytuacji, czyli jak legalnie użyć muzyki w filmie, przeczytasz tym artykule: https://musicodex.pl/jak-legalnie-uzyc-muzyki-w-filmie-2/  

 

CO POWINNA ZAWIERAĆ UMOWA O TELEDYSK?

Jeżeli organizujesz wykonanie teledysku, trzeba zawrzeć umowy z każdą osobą, która jest w to zaangażowana osobno. Przede wszystkim ważne jest, aby jak najdokładniej opisać, jaka czynność ma być wykonana. Chodzi o wskazanie długości, tematyki, ilości osób w nagraniu, czy zawarcie sposobu współpracy. Należy unikać ogólnych sformułowań, które nie będą jednoznacznie określać przedmiotu umowy. Kolejną rzeczą jest wynagrodzenie oraz tryb rozliczenia, które trzeba jasno określić. Warto zwrócić uwagę również na kary umowne, które przykładowo mogą wyznaczyć określoną kwotę za niewypełnienie danego zadania lub niedotrzymanie terminu. Jak widać, przygotowanie umowy nie jest łatwym zadaniem do wykonania. Jeśli chcesz skorzystać z pomocy przy sporządzeniu umowy o teledysk, zachęcamy do kontaktu. Więcej informacji znajdziesz tutaj: https://musicodex.pl/produkt/umowa-na-wykonanie-teledysku/

 

KOMENTARZ PAWŁA HORDEJUKA- MANAGERA ZESPOŁU „HAPPYSAD”

Nigdy wcześniej nie było łatwiej zrobić teledysk niż w dzisiejszych czasach. Czasem wystarczy pomysł, telefon i trochę czasu, a efekt potrafi być satysfakcjonujący. Ale nawet w sytuacji, gdy nie wydano ani grosza, a wszyscy znaleźli się na planie bezinteresownie, trzeba pamiętać, że nawet gdy wrzucamy materiał na kanał w serwisie Youtube, na Facebooka czy Instagrama, naciskając przycisk „wyślij” oświadczamy, że posiadamy pełnię praw do publikowanego materiału i przyjmujemy na siebie odpowiedzialność, jeśli się okaże, że jakieś prawa zostały jednak naruszone.

Dlatego trzeba pamiętać, aby nawet robiąc klip do swojej piosenki upewnić się, że wszyscy, którzy „maczali palce” w jego powstaniu, bądź dysponowali wykorzystanym materiałem przekazali na piśmie stosowne zgody lub prawa.

 

 

Izabela Niemczyk